Diwali 2024 केव्हा साजरी करावी : तारीख, मुहूर्त आणि पूजा विधी याबद्दल संपूर्ण माहिती जाणून घ्या.

Diwali 2024 केव्हा साजरी करावी

Diwali 2024 केव्हा साजरी करावी हा सर्वत्र उत्सुकतेचा विषय आहे, या लेखात आपण दिवाळी 2024 ची तारीख, मुहूर्त, पूजा विधी आणि अन्य संबंधित माहितीबद्दल चर्चा करू.

दिवाळी, ज्याला दीपावली म्हणूनही ओळखले जाते, हा भारतातील सर्वात महत्वाचा आणि प्रसन्न उत्सव आहे, जो मुख्यतः प्रकाश, आनंद आणि समृद्धीचे प्रतीक मानला जातो. या पवित्र सणाचा मुख्य उद्देश अंधकारावर विजय मिळवून प्रकाशाच्या दिशेने वाटचाल करणे आहे. पौराणिक कथेनुसार, भगवान श्रीराम यांच्या अयोध्येत आगमनाच्या आनंदात नगरवासीयांनी दीप लावले आणि उत्सव साजरा केला. याच अनुषंगाने आजही दिवाळीला घर, आंगण, आणि रस्ते दिव्यांनी उजळून निघतात.

दिवाळीमध्ये पाच दिवसांचे विशेष महत्व असते. पहिले दिवस ‘धनतेरस’ असतो, जिथे सोने-चांदी खरेदी करण्याची परंपरा आहे, जे संपत्ती आणि सौख्याचे प्रतीक मानले जाते. दुसरा दिवस ‘नरक चतुर्दशी’ किंवा ‘छोटी दिवाळी’ आहे, ज्यादिवशी सकाळी अभ्यंग स्नान केले जाते. मुख्य दिवस म्हणजे ‘लक्ष्मीपूजन’, जिथे संध्याकाळी लक्ष्मी आणि गणेशाची पूजा केली जाते, जे सुख-समृद्धीची प्राप्ती करतात.

चौथा दिवस ‘गोवर्धन पूजा’ आहे, ज्यात भगवान कृष्णाची उपासना केली जाते, आणि शेवटचा ‘भाऊबीज’ आहे, ज्यात बहीण-भावाचे नाते दृढ करण्याचे महत्व आहे.

पूजा विधीत स्वच्छता आणि सजावट हे महत्त्वाचे घटक आहेत. गंगाजल शिंपडून घराचे शुद्धीकरण केले जाते, आणि दिव्यांच्या लखलखाटात लक्ष्मीचा स्वागत केला जातो. देवी लक्ष्मीच्या कृपेने घरात शांती, समृद्धी आणि समाधान नांदते असे मानले जाते. दिवाळीचा हा आनंदोत्सव प्रेम, ऐक्य, आणि अध्यात्मिक उन्नतीची शिकवण देतो.

भारतीय संस्कृतीत दीपावली हा एक पवित्र आणि आनंदाचा सण मानला जातो. दिवाळी म्हणजे अंधारावर प्रकाशाचा विजय, दु:खांवर आनंदाची गुढी, आणि सर्वत्र शांती आणि सुखाची भावना निर्माण करणारा सण.

2024 मध्ये दिवाळीचा सण 31 ऑक्टोबरला साजरा केला जाईल, ज्यामध्ये लक्ष्मीपूजनाचा विशेष महत्त्व आहे. कार्तिक अमावस्या ही तिथी या दिवशी येत असल्याने संपूर्ण भारतभर दीपोत्सव साजरा होईल

Follow gyaanganga.in for more informational topic

दिवाळी 2024 ची तारीख आणि तिथी

2024 मध्ये दिवाळीचा सण 31 ऑक्टोबर रोजी साजरा केला जाईल. पंचांगानुसार, कार्तिक महिन्यातील अमावस्या तिथी 31 ऑक्टोबर 2024 रोजी दुपारी 3:52 वाजता सुरू होईल आणि ती 1 नोव्हेंबर 2024 रोजी सायंकाळी 6:16 वाजता संपेल. या तिथीमध्ये लक्ष्मीपूजनाचे शुभ मुहूर्त प्रदोष काळात आणि निशीथ काळात असल्याने, या काळात देवी लक्ष्मीची पूजा केल्यास विशेष आशीर्वाद प्राप्त होतो.

दिवाळीचे पाच दिवस

• धनत्रयोदशी (Dhanteras) – 29 ऑक्टोबर:
  या दिवशी सोनं, चांदी, आणि धातूंची खरेदी करणे शुभ मानले जाते. वैद्यकीय व्यवसायासाठीही हा दिवस महत्वाचा मानला जातो.

• नरक चतुर्दशी (Naraka Chaturdashi) – 30 ऑक्टोबर:
  या दिवसाला ‘छोटी दिवाळी’ असेही म्हणतात. या दिवशी विशेष स्नान करून, देवतेच्या आराधनेत दीप प्रज्वलित करण्याचे महत्त्व आहे.

• दिवाळी व लक्ष्मीपूजन – 31 ऑक्टोबर:
  दिवाळीच्या दिवशी प्रदोषकाळात देवी लक्ष्मी आणि भगवान गणेशाची पूजा करावी. घरात समृद्धी, शांती आणि आनंद प्राप्त होतो.

• गोवर्धन पूजा (Govardhan Puja) – 1 नोव्हेंबर:
  या दिवशी भगवान श्रीकृष्णाची पूजा केली जाते आणि अन्नकूटाचा उत्सव साजरा केला जातो.

• भाऊबीज (Bhai Dooj) – 3 नोव्हेंबर:
  या दिवशी बहिण भावाला तिळाचा अभिषेक करते, जे एकमेकांप्रती प्रेमाचे प्रतीक आहे.

लक्ष्मीपूजनाचे शुभ मुहूर्त

लक्ष्मीपूजनाचा शुभ मुहूर्त 31 ऑक्टोबर 2024 रोजी सायंकाळी 5:45 वाजल्यापासून रात्री 8:20 वाजेपर्यंत असेल. तसेच, निशीथ काळात रात्री 11:45 ते 12:35 वाजेपर्यंतचा मुहूर्तही अत्यंत शुभ मानला जातो. या वेळेत देवी लक्ष्मीची पूजा केल्याने विशेष आशीर्वाद प्राप्त होतो.

लक्ष्मीपूजनासाठी आवश्यक साहित्य

• गणेश आणि लक्ष्मीच्या मूर्ती
• तांदूळ, कुमकुम, हळद
• तेलाचे किंवा तुपाचे दिवे
• फुलं, विशेषतः गुलाब आणि गेंदा
• प्रसादासाठी नारळ, मिठाई, आणि फळे
• धूप, अगरबत्ती, आणि सुगंधी वस्त्र

लक्ष्मीपूजन विधी

1. घराची स्वच्छता:
   लक्ष्मीपूजनाआधी घराची स्वच्छता करणे आवश्यक आहे. मुख्य दरवाजास रंगोली काढून, घराची सजावट करावी.
2. मूर्ती स्थापना:
   पूजा स्थळावर लाल कपडा टाकून, त्यावर लक्ष्मी आणि गणेशाची मूर्ती ठेवावी.
3. दीप प्रज्वलन:
   दिवे लावून मूर्तींना कुमकुम-तिलक लावावे.
4. मंत्रोच्चार:
   “ॐ श्रीं ह्रीं श्रीं महालक्ष्म्यै नमः” या मंत्राचा जप करावा.
5. आरती आणि प्रसाद:
   सर्व सदस्यांसह आरती करून प्रसाद वितरित करावा.

दिवाळीचे सांस्कृतिक आणि धार्मिक महत्त्व

दिवाळी सण श्रीरामाच्या अयोध्या पुनरागमनाच्या आनंदोत्सव म्हणून साजरा केला जातो. त्याचप्रमाणे समुद्र मंथनातून देवी लक्ष्मी प्रकट झाल्याची आठवण म्हणूनही हा सण महत्वाचा आहे. हिंदू, सिख, जैन अशा विविध समुदायांमध्ये हा सण विविध भावनांनी साजरा होतो.

दिवाळीचे ज्योतिषीय महत्त्व

2024 मध्ये दिवाळीच्या दिवशी सूर्य आणि चंद्र यांचा तुला राशीत संयोग होणार आहे. हे संयोग समृद्धी, संतुलन, आणि सुख-शांतीचा प्रतीक मानला जातो. विशेषतः या दिवशी केलेली पूजा आर्थिक प्रगती आणि कुटुंबातील शांतीला अनुकूल ठरते.