Shastriya Bhasha: मराठी, पाली, प्राकृत, असमिया, आणि बंगाली यांचा समावेश 24

Shastriya Bhasha

भारतामध्ये शास्त्रीय भाषा अशा भाषा आहेत ज्यांचे सांस्कृतिक आणि ऐतिहासिक वारसा फार समृद्ध आहे. अलीकडेच भारत सरकारने आणखी पाच भाषांना Shastriya Bhasha दर्जा दिला आहे. यात मराठी, पाली, प्राकृत, असमिया, आणि बंगाली यांचा समावेश आहे.

यापूर्वीच सहा भाषांना शास्त्रीय भाषेचा मान मिळाला आहे, ज्यामध्ये तामिळ, संस्कृत, कन्नड, तेलुगू, मल्याळम, आणि ओडिया यांचा समावेश आहे.

शास्त्रीय भाषेचा दर्जा मिळाल्यामुळे त्या भाषेचे केवळ प्रतिष्ठा वाढत नाही तर शिक्षण, संशोधन, आणि सांस्कृतिक संवर्धन यांमध्ये अनेक फायदे मिळतात.

Shastriya Bhasha ओळख

शास्त्रीय भाषांना ओळखण्यासाठी प्राचीनता महत्त्वाची आहे. त्या भाषेचा इतिहास कमीतकमी 1000 वर्षे जुना असावा लागतो. भाषेच्या प्राचीन ग्रंथांची आणि साहित्यिक वारशाची समृद्धता सुद्धा महत्त्वाची असते. भारत सरकारने 12 ऑक्टोबर 2004 रोजी “शास्त्रीय भाषा” या नवीन श्रेणीची ओळख करून दिली आणि सर्वप्रथम तामिळ भाषेला हा दर्जा मिळाला.

यानंतर संस्कृत (2005), कन्नड (2008), तेलुगू (2008), मल्याळम (2013), आणि ओडिया (2014) या भाषांना शास्त्रीय भाषांचा दर्जा दिला गेला.

Newly Recognized Shastriya Bhasha- नव्याने मान्यता प्राप्त भाषा

आता मराठी, पाली, प्राकृत, असमिया, आणि बंगाली या भाषांना शास्त्रीय भाषांचा दर्जा मिळाला आहे. या भाषांच्या साहित्यिक, सांस्कृतिक, आणि ऐतिहासिक महत्त्वामुळे त्यांना हा मान दिला गेला आहे. या भाषांच्या माध्यमातून प्राचीन ग्रंथ, काव्य, आणि इतर साहित्यिक वारसा जतन करण्यास मदत होते.

Follow gyaanganga.in for more informational topic

Criteria for Recognition as a Shastriya Bhasha-शास्त्रीय भाषांचा दर्जा मिळविण्याचे निकष

शास्त्रीय भाषा म्हणून दर्जा मिळवण्यासाठी भारत सरकारने काही प्रमुख निकष ठरवले आहेत:

1. प्राचीनता: भाषेचा इतिहास कमीतकमी 1000 वर्षांपेक्षा जास्त जुना असावा.
2. प्राचीन ग्रंथ: भाषेच्या प्राचीन साहित्यिक ग्रंथांची समृद्ध परंपरा असावी.
3. मौलिकता: त्या भाषेची साहित्यिक परंपरा दुसऱ्या भाषेच्या प्रभावाशिवाय स्वतःची असावी.

Benefits of Being Recognized as a Shastriya Bhasha शास्त्रीय भाषांचा दर्जा मिळाल्यानंतरचे फायदे

शास्त्रीय भाषांचा दर्जा मिळाल्यानंतर केंद्र सरकार त्या भाषांना अनेक सुविधा उपलब्ध करून देते. या भाषांच्या संवर्धनासाठी आणि प्रचारासाठी सरकारने काही महत्त्वाचे निर्णय घेतले आहेत:

1. साहित्यिक सन्मान: त्या भाषेच्या विद्वानांना दरवर्षी दोन प्रमुख सन्मान दिले जातात.
2. शैक्षणिक केंद्र: संबंधित भाषेच्या अभ्यासासाठी आणि research in classical languages साठी शैक्षणिक केंद्रांची स्थापना होते.
3. संशोधनासाठी संधी: University Grants Commission (UGC) अंतर्गत केंद्रीय विद्यापीठांमध्ये शास्त्रीय भाषेच्या अभ्यासासाठी संशोधनाची काही सीट्स राखीव असतात.
4. Language Preservation: भाषेचे साहित्य आणि सांस्कृतिक वारसा जतन करण्यासाठी विशेष योजना आणि निधी दिला जातो.

Government’s Role in Promoting Shastriya Bhasha सरकारची भूमिका

भारत सरकारचे Ministry of Culture शास्त्रीय भाषांच्या संवर्धनासाठी कार्यरत आहे. साहित्य अकादमीच्या अंतर्गत एक भाषा तज्ञांची समिती स्थापन केली गेली आहे जी शास्त्रीय भाषांच्या विकासासाठी काम करते. या समितीने भाषेच्या historical significance आणि साहित्यिक परंपरेचा विचार करून शास्त्रीय दर्जासाठी आवश्यक निर्णय घेतले आहेत.

Current Status of Shastriya Bhasha in India शास्त्रीय भाषांची सध्याची स्थिती

सध्या भारतामध्ये 11 भाषांना Shastriya Bhasha दर्जा मिळाला आहे. अलीकडेच Marathi, Pali, Prakrit, Assamese, आणि Bengali या भाषांचा शास्त्रीय भाषांमध्ये समावेश झाला आहे. या भाषांची साहित्यिक आणि सांस्कृतिक महत्त्वाची ओळख जागतिक पातळीवर निर्माण करण्यासाठी अनेक उपक्रम राबवले जात आहेत.

शास्त्रीय भाषांचा दर्जा त्या भाषांच्या Language Preservation साठी अत्यंत महत्त्वाचा ठरतो. या मान्यतेमुळे त्या भाषांचे संवर्धन आणि प्रचार होण्यास मदत होते, तसेच जागतिक पातळीवर त्यांना प्रतिष्ठा मिळवून दिली जाते.

भारत सरकारच्या या उपक्रमामुळे देशाच्या भाषिक विविधतेचे cultural heritage जतन करण्यात आणि त्यांना नवसंजीवनी देण्यात मोठी मदत होते.