Subsidy on PM Kusum Yojana: शेतकऱ्यांसाठी सौर ऊर्जा क्रांती 24

Subsidy on PM Kusum Yojana

प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा आणि उत्थान महामिशन (PM-KUSUM) योजना:

प्रधानमंत्री किसान ऊर्जा सुरक्षा आणि उत्थान महामिशन (PM-KUSUM) ही महत्त्वाकांक्षी योजना भारत सरकारने शेतकऱ्यांना शेतीमध्ये स्वच्छ आणि स्वस्त ऊर्जा प्रदान करण्याच्या उद्देशाने सुरू केली आहे. Subsidy on PM Kusum Yojana अंतर्गत शेतकऱ्यांना सौर ऊर्जेच्या माध्यमातून सिंचनाच्या सोयी उपलब्ध करून देण्याबरोबरच अतिरिक्त उत्पन्नाचा स्रोत उपलब्ध करून दिला जातो.

या योजनेंतर्गत तीन प्रमुख उपक्रम (Components) आहेत ज्यांद्वारे शेतकऱ्यांना वीज बचत, उत्पन्न वाढ आणि स्वावलंबन साधता येते. चला, या योजनेचे घटक, फायदे, आणि अर्ज प्रक्रिया याबद्दल सविस्तर माहिती घेऊयात.

Subsidy on PM Kusum Yojana योजनेचे उद्दिष्ट

PM-KUSUM योजनेचे प्रमुख उद्दिष्ट शेतकऱ्यांना सौर ऊर्जेवर आधारित सिंचनासाठी पर्याय उपलब्ध करून देणे आहे. ही योजना renewable energy चा वापर करून शेतकऱ्यांच्या वीज खर्चात बचत करून त्यांना financial stability मिळवून देते. सौर ऊर्जेच्या माध्यमातून environment-friendly farming साध्य करता येते, ज्यामुळे carbon footprint कमी करण्यास मदत मिळते. तसेच, सौर पंप आणि उर्जानिर्मिती प्रकल्पांमधून उत्पन्न मिळवून शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारली जाते.

Follow gyaanganga.in for more informational topic

योजनेचे तीन घटक (Components of the Subsidy on PM Kusum Yojana)

PM-KUSUM योजना तीन मुख्य घटकांमध्ये विभागलेली आहे:

1. Component A: निष्क्रिय जमिनीवर सौर प्रकल्प बसवणे

• शेतकऱ्यांच्या निर्जन आणि अनुपयोगी जमिनीवर 500 केडब्ल्यू ते 2 मेगावॅट पर्यंतचे सौर ऊर्जा प्रकल्प उभारण्यास परवानगी देण्यात आली आहे.
• यामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उपलब्ध जमिनीवर solar power generation करून DISCOM (Distribution Companies) ला वीज विकून उत्पन्न मिळवता येते.
• योजनेअंतर्गत Power Purchase Agreement (PPA) सुद्धा उपलब्ध आहे, ज्याद्वारे शेतकरी दीर्घकालीन उत्पन्नाची हमी मिळवू शकतात.

1. Component B: स्वतंत्र सौर पंप

1. ज्या शेतकऱ्यांकडे grid connectivity उपलब्ध नाही, त्यांना स्वतंत्र solar pump सिस्टीम उपलब्ध करून दिली जाते.
2. हे सौर पंप शेतात सिंचनासाठी वापरले जातात, ज्यामुळे विजेचा खर्च टाळता येतो आणि ऊर्जा स्वायत्तता मिळवता येते.
3. विशेषतः दूरच्या भागातील शेतकऱ्यांना यामुळे मोठा फायदा होतो कारण त्यांना reliable irrigation साठी बॅटरी किंवा इतर उर्जा स्त्रोतावर अवलंबून राहण्याची गरज नाही.

1. Component C: विद्यमान पंपांचे सौर ऊर्जेकरण

• ज्या शेतकऱ्यांकडे आधीच विद्युत पंप (electric pumps) आहेत, त्यांना सौर ऊर्जेवर परिवर्तित करण्याची सुविधा मिळते.
• यामुळे शेतकऱ्यांना पारंपरिक विद्युत पंपांवरील खर्च कमी होतो, आणि solar energy वर आधारित सिंचन करण्याची संधी मिळते.

अनुदान योजना ( Subsidy on PM Kusum Yojana in detail)

PM-KUSUM योजनेअंतर्गत subsidy रचनेत केंद्र आणि राज्य सरकार यांच्याकडून 60% पर्यंत अनुदान दिले जाते. उर्वरित खर्चासाठी 30% कर्जाची सुविधा बँकांद्वारे पुरवली जाते आणि शेतकऱ्यांना फक्त 10% खर्च स्वतः करावा लागतो. यामुळे शेतकऱ्यांना कमी गुंतवणुकीत सौर ऊर्जा प्रणाली बसवून शेतीसाठी आवश्यक ऊर्जा उपलब्ध होते. initial investment कमी असल्याने छोट्या शेतकऱ्यांना देखील या योजनेचा फायदा मिळतो.

Subsidy on PM Kusum Yojana चे फायदे

PM-KUSUM योजनेमुळे शेतकऱ्यांना खालील प्रकारे लाभ मिळतात:

• ऊर्जेवर बचत (Energy Savings): सौर ऊर्जेचा वापर केल्यामुळे शेतकऱ्यांना विजेवर खर्च करण्याची गरज कमी होते. solar pumps स्वस्त आणि कमी देखभाल लागणारे असल्याने शेतकऱ्यांची खर्च कमी होतो.
• स्वच्छ ऊर्जा वापर (Clean Energy Use): सौर ऊर्जेचा वापर केल्यामुळे greenhouse gas emissions कमी होतात, जे पर्यावरणपूरक शेतीसाठी उपयुक्त आहे.
• अतिरिक्त उत्पन्नाचा स्रोत (Additional Income Source): सौर ऊर्जा उत्पन्न प्रकल्पांद्वारे शेतकऱ्यांना power generation करून DISCOM ला वीज विकून उत्पन्न मिळवता येते.
• विश्वसनीय ऊर्जा पुरवठा (Reliable Power Supply): सौर ऊर्जेच्या वापरामुळे दिवसा शेतकऱ्यांना नियमित जलपुरवठा मिळतो, ज्यामुळे शेतीच्या उत्पादनात वाढ होते.
• दीर्घकालीन लाभ (Long-term Benefits): सौर ऊर्जा प्रणाली दीर्घकाळ टिकणारी असल्याने शेतकऱ्यांना दीर्घकालीन financial security मिळते.

अर्ज प्रक्रिया (Application Process for Subsidy on PM Kusum Yojana)

PM-KUSUM योजनेअंतर्गत अर्ज करण्यासाठी online registration करणे आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी सरकारी संकेतस्थळावर जाऊन अर्ज सादर करावा लागतो. त्यानंतर, eligibility तपासल्यानंतर अर्ज मंजूर केला जातो. मंजूरी झाल्यानंतर अनुदानाची रक्कम थेट शेतकऱ्यांच्या bank account मध्ये पाठवली जाते. बँकेकडून उर्वरित कर्जाची रक्कमही मिळू शकते.

Documents require for Subsidy on PM Kusum Yojana)अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रे

अर्ज करताना शेतकऱ्यांना खालील कागदपत्रांची आवश्यकता असते:

• आधार कार्ड
• बँक खाते तपशील
• शेतजमिनीची मालकीचे प्रमाणपत्र
• जमीन वापराचा पुरावा

निष्कर्ष

Subsidy on PM Kusum Yojana शेतकऱ्यांना सौर ऊर्जेच्या माध्यमातून financial independence मिळवून देते. renewable energy वापरून वीज खर्चात बचत करता येते, तसेच उत्पन्न वाढते. solar pumps च्या वापराने शेतकऱ्यांना पाण्याच्या पुरवठ्यातील अडचणी सोडवता येतात. ही योजना शेतकऱ्यांसाठी दीर्घकालीन स्वावलंबन साध्य करून sustainable agriculture च्या दिशेने महत्त्वाचे पाऊल आहे.